UML مخفف “زبان مدلسازی یکپارچه” است. این زبان مدلسازی عمومی برای اهداف گوناگون است. هدف اصلی UML تعریف روشی استاندارد برای نمایش نحوه طراحی یک سیستم است. این بسیار شبیه به نقشه‌های فنی در سایر زمینه‌های مهندسی است. UML یک زبان برنامه‌نویسی نیست، بلکه زبانی بصری است.
- ما از نمودارهای UML برای نمایش رفتار و ساختار یک سیستم استفاده می‌کنیم.
- UML به مهندسان نرم‌افزار، تاجران و معماران سیستم کمک می‌کند تا به مدلسازی، طراحی و تحلیل بپردازند.
- گروه مدیریت اشیا (OMG) زبان مدلسازی یکپارچه را در سال 1997 به عنوان یک استاندارد پذیرفت و از آن زمان تاکنون توسط OMG مدیریت شده است.
- سازمان بین‌المللی استانداردسازی (ISO) نیز UML را در سال 2005 به عنوان یک استاندارد تایید شده منتشر کرد. UML در طول سال‌ها به‌روزرسانی شده و به‌صورت دوره‌ای بررسی می‌شود.
یکپارچه چیست؟
هدف UML ارائه یک روش استاندارد برای تجسم و طراحی سیستم‌هاست، تا برای افراد مختلف با زمینه‌های متفاوت کاری یا حوزه‌های خاص کاریشان درک و ارتباط درباره یک سیستم را آسان‌تر کند.
مدلسازی چیست؟
مدلسازی شامل ایجاد نمایش‌های انتزاعی از یک سیستم است. در زمینه UML، مدلسازی به ایجاد نمودارها و سایر آثار مربوط به جنبه‌های مختلف یک سیستم نرم‌افزاری اشاره دارد، مانند ساختار، رفتار و تعاملات آن.
زبان چیست؟
UML مجموعه‌ای از نمادها، نشانه‌گذاری‌ها و قوانین برای ایجاد مدل‌ها ارائه می‌دهد. این یک زبان رسمی است که به توسعه‌دهندگان، طراحان و سایر ذینفعان امکان می‌دهد تا ایده‌ها، طرح‌ها و نیازهای خود را با استفاده از یک مجموعه مشترک از نمادها و معناها بیان کنند.
انواع نمودارهای UML
- نمودارهای ساختاری UML
این نمودارها بر نمایش ساختار ثابت یک سیستم تمرکز دارند و عناصر تشکیل‌دهنده سیستم و روابط بین آن‌ها را نشان می‌دهند.
مثال‌هایی از نمودارهای ساختاری UML شامل موارد زیر است:
- نمودار کلاس (Class Diagram): کلاس‌های موجود در سیستم را همراه با ویژگی‌ها، متدها و روابط‌شان نمایش می‌دهد.
- نمودار شیء (Object Diagram): نمایی از نمونه‌های (اشیا) کلاس‌ها و روابط بین آن‌ها در یک نقطه زمانی خاص را نشان می‌دهد.
- نمودار اجزا (Component Diagram): اجزای فیزیکی سیستم و وابستگی‌های آن‌ها را نشان می‌دهد.
- نمودار بسته (Package Diagram): سازماندهی کلاس‌ها به بسته‌ها و وابستگی‌های بین آن‌ها را نمایش می‌دهد.
- نمودار ساختار ترکیبی (Composite Structure Diagram): ساختار داخلی یک کلاس یا اجزا را، از جمله اجزای آن و نحوه تعامل آن‌ها، توصیف می‌کند.
- نمودارهای رفتاری UML
این نمودارها بر نمایش رفتار پویا و تعاملات بین اجزای سیستم در طول زمان تمرکز دارند.
مثال‌هایی از نمودارهای رفتاری UML شامل موارد زیر است:
- نمودار مورد کاربرد (Use Case Diagram): تعاملات بین بازیگران (کاربران) و سیستم را نمایش می‌دهد و بر عملکرد سیستم از دیدگاه کاربر تمرکز دارد.
- نمودار توالی (Sequence Diagram): توالی تعاملات بین اشیا یا اجزا را در طول زمان نشان می‌دهد و بر ترتیب تبادل پیام‌ها تاکید دارد.
- نمودار فعالیت (Activity Diagram): جریان فعالیت‌ها یا فرآیندها در سیستم را نمایش می‌دهد و شامل تصمیم‌گیری‌ها، حلقه‌ها و فعالیت‌های موازی است.
- نمودار ماشین حالت (State Machine Diagram): حالات مختلفی که یک شیء یا جز می‌تواند در آن قرار بگیرد و چگونگی انتقال بین این حالات در پاسخ به رویدادها را توصیف می‌کند.
- نمودار ارتباط (Communication Diagram): مشابه نمودارهای توالی است، اما بیشتر بر روابط بین اشیا و تعاملات آن‌ها تمرکز دارد.